GEWIJZIGDE REGELS AANSPRAKELIJKHEIDSRECHT: BESCHERM UZELF (EN UW MEDEWERKERS)

Geachte cliënt

Graag informeren wij u aangaande de komende veranderingen in het burgerlijk recht en meer in het bijzonder in het buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht en wat wij voor u hierbij kunnen betekenen. U kan steeds al uw vragen over de aansprakelijkheidsclausules in uw contracten, algemene voorwaarden en verzekeringen richten aan uw dossierverantwoordelijke.

Per 01/01/2025 zal het buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht grondig wijzigen. Het huidig systeem, welke een samenloopverbod en een quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent kent, wordt grondig hervormd, met name de voornoemde regels zullen worden afgeschaft. Dit zal grote gevolgen hebben voor de burgerlijke aansprakelijkheid van bestuurders, werknemers en onderaannemers.

Deze afschaffing zal voor u als werkgever, bestuurder of onderaannemer zeker zijn relevantie kennen. Het loont dus de moeite om even tijd te maken voor onderstaande.

Wat was de inhoud en draagwijdte van de “oude” regels?

Stel, er is een drie-partijenverhouding, waarbij vennootschap A een overeenkomst heeft gesloten met partij B voor de uitvoering van een opdracht, waarbij partij B op zijn beurt beroep doet op persoon C voor de effectieve uitvoering.

Wanneer persoon C een fout maakt in de uitvoering van de overeenkomst tussen partij B en A, is persoon C op vandaag beschermd door de “quasi-immuniteit van de uitvoeringsagent”.

Partij A kan voor de schade die zij lijdt, geen vordering instellen tegen partij C (behoudens in zeer uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van een misdrijf).

Deze bescherming van de “uitvoeringsagent” (dit kan een onderaannemer, een bestuurder, een werknemer of enig ander hulppersoon zijn waarop beroep wordt gedaan), valt weg met de invoering van Boek VI van het nieuwe Burgerlijk Wetboek.

Het Samenloopverbod vervolgens houdt in dat wanneer er sprake is van een contract tussen partijen, waarbij de éne contractspartij een fout begaat die schade veroorzaakt aan de andere partij, er geen buitencontractuele vordering kan worden ingesteld voor die schade, maar enkel een contractuele vordering. (behoudens enkele uitzonderingen) De afschaffing van deze laatste zal in de meeste gevallen weinig toegevoegde waarde betekenen, tenzij in het geval van de drie-partijenverhouding.

Wat is het gevolg van deze afschaffing?

De afschaffing van voornoemde regels heeft, zoals gezegd, tot gevolg dat per 01/01/2025 uw mede-contractant voor geleden schade ook een buitencontractuele vordering zal kunnen instellen tegen uw onderaannemer, uw bestuurder of uw werknemer én dat u als onderaannemer of bestuurder kan aangesproken worden door de mede-contractant van uw opdrachtgever.

Dit zal dus zeker zijn impact kennen.

Helaas dienen we vast te stellen dat er nog veel vraagstukken zijn omtrent de toepassing van deze wetsbepalingen in de praktijk en hoe de rechtspraak met de afwijkende contractuele bedingen zal omspringen.

De wetgever liet immers wel wat ruimte voor interpretatie.

De meeste nieuwe bepalingen zijn van aanvullend recht, hetgeen betekent dat je hiervan kan afwijken in contracten. Hierdoor winnen de aansprakelijkheidsclausules in de (verzekerings)contracten aan belang.

Bijvoorbeeld, u bent bestuurder van een (management)vennootschap, welke een contractuele relatie heeft met een klant. Op vandaag zal u als bestuurder persoonlijk niet kunnen aansprakelijk worden gesteld door de klant van uw (management)vennootschap. Per 01/01/2025 zal dit evenwel komen te vervallen. Uiteraard is de zogenaamde “bestuurders-cap” – welke is ingeschreven in het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen – niet afgeschaft. Uw aansprakelijkheid als bestuurder wordt dus nog steeds wettelijk beperkt, maar er kan nu ook door een derde een vordering tegen u worden ingesteld in het kader van uw bestuurdersmandaat.

Het zal in elk geval van groot belang zijn om op korte termijn uw huidige contracten, algemene voorwaarden en verzekeringen te bekijken. Immers, de nieuwe regels zullen van kracht zijn vanaf 01/01/2025 en zullen ook van toepassing zijn op reeds lopende contracten.

Plausibele exoneratiebedingen en uitgebreide aansprakelijkheidsbeperkingen in contracten zullen aan belang winnen. Bovendien zijn de aansprakelijkheidsclausules in de contracten tussen uw vennootschap en uw cliënt niet enkel van belang, maar ook deze in uw contract als bestuurder met uw vennootschap en het contract met uw onderaannemers én werknemers.

Uiteraard kan u steeds bij ons terecht om uw huidige contracten te laten nakijken of nieuwe contracten op te stellen.

Mocht u hieromtrent vragen hebben, aarzel niet om contact op te nemen met uw dossierverantwoordelijke.